پس از نصب، تجهیزات آماده راه اندازی و در نهایت بهره برداری می گردند. در این مرحله یا دوره کدهای دیگری معرفی می شوند که الزامات مربوط به نگهداری و تعمیر تجهیزات با تمرکز بر بازرسی دوره ای آنها مطرح می شود. بطور نمونه می توان کد API 510 بعنوان کد بازرسی ظروف تحت فشار (بازرسی حین سرویس یا بهره برداری و تغییر ظرفیت و تعمیر ظروف تحت فشار) را نام برد.
همچنین استاندارد دیگری با عنوان API 572 (تکنیک های بازرسی ظروف تحت فشار) یا (API RP 572) برای بازرسی حین سرویس ظروف تحت فشار (یعنی در دوره بهره برداری) بسیار کاربردی و مفید می باشد. این استاندارد در واقع یک راهنمای توصیه شده است که در استانداردهای API با RP مشخص می شوند. RP به معنی Recommended Practice می باشد.
نمونه دیگر استاندارد API 653 بعنوان استاندارد بازرسی مخازن ذخیره (تانک) در دوره بهره برداری و تعمیر می باشد. این استاندارد محدود به مخازن ذخیره ای می شود که با استاندارد API 650 طراحی و ساخته شده اند. البته بهره بردار می تواند از چهارچوب کلی این استاندارد برای بازرسی مخازن ذخیره ای که با استانداردهای دیگری طراحی و ساخته شده اند، استفاده نماید.
در صنایع نفت، پتروشیمی و گاز معمولا طراحی لوله کشی پالایشگاه ها و کارخانه های بهره برداری با استفاده از کد ASME B31.3 انجام می گیرد. این کد شامل الزامات ساخت و بازرسی نیز می باشد. پس از اینکه سیستم لوله کشی در سرویس قرار گرفت کد دیگری با عنوان API 570 (بازرسی سیستم لوله کشی حین سرویس) مورد استفاده قرار می گیرد.
همانطور که ملاحظه می نمایید استانداردهای ASME معمولا شامل الزامات طراحی و ساخت می باشند و الزامات بازرسی در دوره ساخت بعنوان یکی از فصول در این استانداردها بشمار می رود لیکن استانداردهای API معمولا شامل الزامات بازرسی در دوره بهره برداری بصورت یک جلد مجزای استاندارد می باشند.
در کنار استانداردهای بازرسی حین سرویس تجهیزات، استانداردهای دیگری برای ارزیابی های کمی آسیب ها و عیوب موجود در تجهیزات درحال سرویس (بهره برداری) در اختیار مهندسان می باشد. اینگونه ارزیابی ها را ارزیابی FFS یا Fitness For Service می گویند. استاندارد API 579/ASME FFS-1 روش ها و متدهایی را برای اینگونه ارزیابی ها معرفی و تشریح می نماید.
استانداردها یا کدهایی نظیر API 510 و API 570 برنامه هایی از پیش تعیین شده برای بازرسی دوره ای تجهیزات تشریح کرده اند لیکن در کنار این استانداردها می توان برای تهیه یک برنامه بازرسی موثر و کارآمد روشهای دیگری را همچون API 580 که بر اساس آنالیز ریسک است، بکار گرفت. در این استاندارد مکانیزم های آسیبی که برای تجهیزات ممکن است اتفاق بیافتد بر اساس دو نوع ارزیابی ۱- احتمال شکست (Probability of Failure) و ۲- پیامد شکست (Consequence of Failure) بررسی می گردد.
مکانیزم های آسیبی که برای انواع تجهیزات ثابت در صنایع پالایشی روی می دهد در استاندارد API 571 بیان شده است. این استاندارد برای آشنایی با انواع آسیب ها بخصوص خوردگی ها و مکانیزم آنها و همچنین انتخاب مناسب مواد و متریال برای فرآیند مربوطه مفید و کاربردی می باشد. مهندسان مواد در انتخاب مواد مناسب برای تجهیزات معمولا از این استاندارد بعنوان یکی از منابع مهم یاد می نمایند.
البته بایستی توجه داشت که در دوره بهره برداری تجهیزات گاهی اوقات برای موارد تعمیراتی ، الزامات مربوط به طراحی و ساخت تجهیزات مورد نیاز واقع می شوند. مثلا برای الزامات جوشکاری و عملیات حرارتی در تعمیر تجهیزات بایستی از کد ساخت ASME Sec VIII استفاده کرد. هرچند این کد برای طراحی و ساخت تجهیزات تحت فشار می باشد و دامنه کاربردی آن محدود به قبل از بهره برداری تجهیز می باشد.
برای دانلود استانداردهای موردنیاز که در متن مقاله اشاره شد به دراپ باکس بازرسی رجوع نمایید.
لطفا ما را از نظرات خود بهره مند سازید.
با تشکر
نویسنده: محمد رضازاده