بازرسی ساخت

آزمون چسبندگی رنگ (قسمت اول: روش تست A یا X-Cut)

بازرسی چسبندگی رنگ
عدم چسبندگی رنگ
برای اطمینان از اعمال پوشش رنگ به طور مناسب بر روی سطح فلز باید چسبندگی رنگ به روی سطوح اعمال شده را مورد  بررسی و آزمایش قرار داد. روشهای متفاوتی جهت بررسی چسبندگی رنگ به سطح مورد نظر مورد استفاده قرار می گیرد که متداول ترین آنها روش تست با چاقو (Knife Test)، تست چسب نواری (Tape Test) و Pull-Off Test می باشند.

 در این مقاله روش تست چسب نواری که یکی از رایج ترین تستهای چسبندگی می باشد مطابق با استاندارد ASTM D 3359-09 شرح داده می شود. (در قسمت اول این مقاله روش تست A یا X-Cut بررسی می گردد.)

در این روش بوسیله اعمال و جدا نمودن چسب نواری (حساس به فشار) بر روی بریدگی یا چاک ایجاد شده بر سطح فیلم، چسبندگی فیلمهای پوشش رنگ بر سطح فلز مورد ارزیابی قرار می گیرد.

نکته: برای اندازه گیری چسبندگی رنگ به سطوح نرم (غیر فلزی همچون چوب و پلاستیک) به استاندارد ISO 2409 رجوع نمایید.

برای انجام این تست دو متد یا روش A و B وجود دارد. روش تست A بیشتر جهت سایتهای کاری (job sites) و روش تست B  بیشتر مناسب آزمایشگاه ها می باشد. همچنین از روش تست B برای فیلم های با ضخامت های بالای ۵ mils یا ۱۲۵ µm استفاده نمی شود.

 روش تست A (X-Cut):

در این روش یک بریدگی به شکل X در فیلم روی سطح فلز ایجاد می گردد و سپس چسب نواری حساس به فشار را بر روی بریدگی اعمال و سپس از روی آن برمی دارند. چسبندگی بصورت کیفی از مقیاس ۰ تا ۵ مورد ارزیابی قرار می گیرد.

 روش تست B (Cross-Cut):

یک مدل شبکه ای با ۶ یا ۱۱ شکاف در هر جهت روی فیلم ایجاد شده و چسب نواری بر روی شبکه اعمال و سپس از روی آن برداشته می شود و چسبندگی بر اساس مقایسه همراه با شرح و تفسیر ارزیابی می گردد.

 تجهیزات مورد نیاز جهت روش تست A:

  1. ابزار برش : تیغ تیز، چاقوی جراحی، چاقو و یا هر وسیله برنده. باید توجه داشت که لبه های تیغ حتما شرایط خوب ومناسبی داشته باشد.
  2. خط کش برش : خط کش فولادی (یا از جنس فلز سخت) با لبه های صاف برای اطمینان از برش صاف و مستقیم
  3. چسب نواری نیمه شفاف با پهنای یک اینچ یا ۲۵ میلیمتر،

توجه : چسب نواری متداول جهت این کار بنام پرماسل ۹۹ (Permacel 99) می باشد که در بازار نیز با همین نام موجود است.

  1. پاک کن : می توان از پاک کنی که در انتهای مداد وجود دارد استفاده نمود.
  2. روشنایی : یک منبع نور برای حصول اطمینان از اینکه برشهای ایجاد شده بر روی فیلم تا به سطح فلزکشیده شده باشد، مورد نیاز خواهد بود.

روش:

سطحی را انتخاب نمایید که عاری از خدشه و زنگار بوده و کمترین عیوب سطحی را داشته باشد. مطمئن شوید که سطح تمیز و خشک باشد. توجه نمایید که دماهای بالا و رطوبت نسبی زیاد (بخصوص در سایت ها) بر چسبندگی فیلم تاثیر می گذارد.

یادداشت نویسنده: در D 3359 الزامی برای شرایط دما و رطوبت در زمان تست چسبندگی وجود ندارد.

دو برش بطول تقریبی ۱٫۵ اینچ (۴۰میلیمتر) بر روی فیلم ایجاد نمایید بطوریکه از وسط یکدیگر بگذرند و زاویه حاده بین آنها ۳۰ تا ۴۵ درجه باشد. اینکار را با استفاده از ابزار برش و خط کش در یک حرکت ثابت انجام دهید.

بریدگی و شکاف ایجاد شده را به لحاظ رویت انعکاس نور از سطح فلز مورد بازرسی قرار دهید تا مطمئن شوید که فیلم پوشش رنگ کاملا نفوذ کرده است. اگر سطح فلز رویت نشد، برش X جدیدی در محل دیگری ایجاد نمایید.

توجه: اعمال برش باید در یک مرحله صورت گیرد و عمیق تر نمودن شکاف قبلی صحیح نمی باشد و چسبندگی را متاثر می سازد.

دو دور کامل از چسب نواری را جدا کنید و یک تکه ۳ اینچی (۷۵ میلیمتر) را از آن ببرید.

وسط چسب را در نقطه برخورد برشها قرار دهید و سپس با انگشت آنرا روی برش بمالید و نیز با استفاده از پاک کن ته مداد آنرا کامل بر سطح بچسبانید.

رنگ زیر نوار شفاف نشانه مفیدی است تا مطمئن شوید چسب بخوبی به سطح چسبیده ا ست.

پس از سپری شدن زمان به مدت  ۹۰±۳۰ ثانیه از اعمال چسب، نوار را به سرعت از روی سطح بکنید. اینکار تا جایی که ممکن است باید بدون تکان اضافه دست انجام شود و همچنین نوار بر روی خودش هنگام کندن زاویه ۱۸۰ درجه داشته باشد.

حالا محل برش X را از لحاظ جدایش هر گونه پوشش از سطح فلز با استفاده از مقیاس های زیر مورد بازرسی قرار دهید:

۵A: بدون هیچ گونه جدایش

۴A: مقدار کمی کنده شدن یا جدایش در امتداد بریدگی ها و یا در محل برخوردشان

۳A: جدایش ناصاف و بریده بریده در امتداد بریدگی ها تا ۱٫۶ میلیمتر در طرف دیگر

۲A: جدایش ناصاف و بریده بریده در امتداد بیشتر بریدگی ها تا ۳٫۲ میلیمتر در طرف دیگر

۱A: جدایش در اکثر نواحی برش X در زیرنوار

۰A: جدایش دورتر از ناحیه X

 برای اطمینان از چسبندگی سایر نقاط، به تعداد کافی در محل های دیگر از سطح، تست را تکرار کنید.

در نهایت ابزار برش را تمیز نمایید. تعداد تستها را با نتایج آن گزارش دهید.

مطلب قبلیمطلب بعدی

دیدگاهتان را بنویسید